🪔 धम्म कथा #5
अंगुलिमाल – खुनी भिक्षू बनतो!
(हिंसेवर धम्माचा विजय)
🪷 प्रस्तावना:
धम्म मार्ग हे केवळ पवित्र व्यक्तींसाठी नाही, तर तो प्रत्येकासाठी खुला आहे – अगदी अपराध्यांनाही उद्धाराचा मार्ग मिळतो. तथागत बुद्धांच्या जीवनात एक विलक्षण घटना घडली – एका भयानक खुनी माणसाचे, अंगुलिमालचे, त्यांनी परावर्तन केले. ही कथा धम्माची अपरिमित शक्ती, परिवर्तनशक्ती आणि करुणेचे सामर्थ्य दाखवते.
📖 कथा:
प्राचीन काळी कोशल देशात अहिंसक, अहिम्सका नावाचा एक हुशार ब्राह्मण युवक होता. तो तक्षशिला विद्यापीठात गुरूकडून शिकत होता. पण त्याच्यावर इतर विद्यार्थ्यांनी हेवा ठेवून गुरूकडे खोटी तक्रार केली –
“अहिंसक गुरूपत्नीकडे आकर्षित झाला आहे.”
रागाने अंध झालेले गुरु म्हणाले –
“तू शिक्षण पूर्ण करायचे असेल तर 1000 माणसांचे बोटे गोळा कर.”
हे ऐकताच अहिंसक भयभीत झाला, पण त्याने गुरूच्या आदेशाला आदेश मानून जंगलात जाऊन लोकांना ठार मारायला सुरुवात केली. प्रत्येक बोट एक माळेत ओवून त्याने गळ्यात अंगुली (बोटांची) माळ घातली. यामुळे त्याचे नावच अंगुलिमाल झाले.
संपूर्ण कोशल देश त्याच्या भीतीने थरथरत होते. कोणीही त्या रस्त्याने जात नसे.
⚔️ बुद्धांची भेट:
एक दिवस तथागत बुद्ध त्या जंगलातून जात होते.
त्यांना लोकांनी थांबवले –
“भगवंत! पुढे अंगुलिमाल आहे, तो अत्यंत क्रूर आहे!”
बुद्ध म्हणाले –
“मी ज्याला उद्धार करायला आलो आहे, त्याच्याकडेच तर मी चाललो आहे.”
बुद्ध जंगलात एकटे गेले.
अंगुलिमालने त्यांना पाहिलं.
“हा एकटा भिक्खू – मी यालाही ठार मारीन!”
त्याने तलवार घेऊन धावत सुरुवात केली.
पण एक विलक्षण गोष्ट घडली –
तो कितीही वेगाने धावला, बुद्ध मात्र त्याला दिसत होते, पण त्यांच्याजवळ पोहोचत नव्हता!
घाबरून तो ओरडला –
“थांबा भिक्खू! थांबा!!”
बुद्ध म्हणाले –
“मी थांबलो आहे, अंगुलिमाल. आता तू थांब.”
“मी? थांबलो नाही?” – अंगुलिमाल अचंबित.
बुद्ध शांतपणे म्हणाले –
“हो, मी हिंसेपासून, द्वेषापासून थांबलो आहे. पण तू अजूनही हिंसेच्या मार्गावर आहेस.”
बुद्धांचे शब्द त्याच्या हृदयात गेले. त्याला आपला अपराध समजला. तो बुद्धांच्या पायाशी कोसळला.
“भगवंत! मला उद्धाराचा मार्ग दाखवा!”
बुद्धांनी त्याला भिक्खूसंघात प्रवेश दिला.
🙏 अंगुलिमालचा परावर्तन:
पूर्वीचा एक क्रूर हत्यारा आता शांत, संयमी भिक्खू झाला. लोकांनी त्याला ओळखलं, अनेकांनी त्याच्यावर राग काढला – दगड मारले, अपमान केला. पण अंगुलिमाल शांत राहिला.
तथागत म्हणाले –
“तू पूर्वी दुसऱ्यांचे रक्त सांडलेस, आता तू स्वतःच्या मनाचे शुद्धीकरण करतोस – हा खरा धम्म आहे.”
🧘 धम्म संदेश:
-
कोणतीही व्यक्ती पूर्णपणे अधोगतीस गेलेली नसते. परिवर्तन शक्य आहे.
-
धम्म केवळ बुद्धिमानासाठी नाही, तो प्रत्येकासाठी आहे – अगदी अपराध्यांसाठीसुद्धा.
-
हिंसा, द्वेष आणि मोह यांचा अंत झाल्यावरच खरे सुख सुरू होते.
-
क्षमाशीलता आणि धैर्य हेच खरे सामर्थ्य आहे.
📚 संदर्भ:
Majjhima Nikaya – Angulimala Sutta, Theragatha, Dhammapada
🔖 सारांश:
“पूर्वी मी अज्ञानाने वाईट मार्गावर चाललो होतो. आता मी तथागतांच्या कृपेने शांततेचा, करुणेचा आणि निर्वाणाचा मार्ग शोधला.”
– भिक्खू अंगुलिमाल
More Stories
Buddhist Story देवदत्ताचे षड्यंत्र आणि बुद्धांची करुणा
Buddhist Story सुजाता आणि मध्यम मार्ग – अतिरेकातून समत्वाकडे
Buddha Story किसा गौतमीची शोकांतिका – जीवनाच्या अनित्यतेचं सत्य