MPSC आणि UPSC मधील फरक

MPSC (महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग) आणि UPSC (केंद्रीय लोकसेवा आयोग) या दोन्ही सरकारी संस्था भारतातील भरती परीक्षा आयोजित करण्यासाठी आणि विविध नागरी सेवा आणि सरकारी पदांसाठी उमेदवार निवडण्यासाठी जबाबदार आहेत. तथापि, MPSC आणि UPSC मध्ये अनेक महत्त्वाचे फरक आहेत:

अधिकार क्षेत्र: UPSC: केंद्रीय लोकसेवा आयोग ही एक केंद्रीय संस्था आहे जी अखिल भारतीय सेवा (जसे की IAS, IPS आणि IFS) आणि गट A आणि गट B केंद्रीय सेवांसाठी परीक्षा आणि भरतीसाठी जबाबदार आहे. UPSC राष्ट्रीय स्तरावर परीक्षा घेते आणि संपूर्ण देशाला सेवा देते.
MPSC: महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग ही एक राज्यस्तरीय एजन्सी आहे जी महाराष्ट्र राज्यातील विविध राज्य सरकारी सेवा आणि पदांसाठी भरती करते. MPSC चे कार्यक्षेत्र महाराष्ट्र राज्यापुरते मर्यादित आहे.
कव्हर केलेल्या सेवा:  UPSC: केंद्र सरकारच्या विस्तृत श्रेणीसाठी उमेदवारांची भरती करण्यासाठी UPSC नागरी सेवा परीक्षा (CSE), भारतीय वन सेवा (IFS) परीक्षा, अभियांत्रिकी सेवा परीक्षा (ESE), एकत्रित वैद्यकीय सेवा परीक्षा (CMSE) इत्यादी परीक्षांचे आयोजन करते. सेवा
MPSC: MPSC महाराष्ट्र राज्य सेवा परीक्षा (MPSC SSE), महाराष्ट्र अभियांत्रिकी सेवा परीक्षा, आणि इतर महाराष्ट्रातील विविध राज्य सरकारी विभाग आणि सेवांमध्ये पदे भरण्यासाठी परीक्षा घेते.
पात्रता: UPSC: विशिष्ट परीक्षेनुसार UPSC परीक्षेसाठी पात्रता निकष बदलू शकतात परंतु सामान्यतः उमेदवारांना किमान वयोमर्यादा आणि शैक्षणिक पात्रता (सामान्यत: बॅचलर पदवी) असलेले भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.
MPSC: MPSC परीक्षेसाठी पात्रता निकष देखील बदलतात परंतु सामान्यत: उमेदवारांना विहित वयोमर्यादा आणि शैक्षणिक पात्रतेसह महाराष्ट्रातील भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.

अभ्यासक्रम आणि परीक्षा पॅटर्न: UPSC: UPSC परीक्षा, विशेषत: नागरी सेवा परीक्षा (CSE) मध्ये एक व्यापक आणि आव्हानात्मक अभ्यासक्रम असतो ज्यामध्ये सामान्य अध्ययन, पर्यायी विषय आणि मुलाखतीचा टप्पा यासह विविध विषयांचा समावेश असतो.
MPSC: MPSC परीक्षांचा अभ्यासक्रम महाराष्ट्रातील राज्य सरकारी सेवांच्या विशिष्ट गरजा पूर्ण करण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे. त्यात राज्याच्या प्रशासनाशी आणि कारभाराशी संबंधित विषयांचा समावेश होतो.

परीक्षांची वारंवारता: UPSC: UPSC CSE साधारणपणे वर्षातून एकदा घेतली जाते, तर इतर UPSC परीक्षांचे वेळापत्रक वेगळे असू शकते.
MPSC: MPSC वर्षभर राज्यातील विविध पदांसाठी आणि सेवांसाठी विविध परीक्षा घेते.

नोकरी – व्यवसायाच्या संधी: UPSC: UPSC परीक्षा, विशेषत: नागरी सेवा परीक्षा, उमेदवारांना भारतीय प्रशासकीय सेवा (IAS), भारतीय पोलिस सेवा (IPS) आणि भारतीय विदेश सेवा (IFS) यासह राष्ट्रीय स्तरावर प्रतिष्ठित भूमिकांमध्ये काम करण्याची संधी उपलब्ध करून देते. .
MPSC: MPSC परीक्षा उत्तीर्ण केल्याने महाराष्ट्र राज्य सरकारमध्ये विविध प्रशासकीय आणि तांत्रिक भूमिकांमध्ये काम करण्याची संधी मिळते.
सारांश, MPSC आणि UPSC मधील प्राथमिक फरक त्यांच्या अधिकारक्षेत्रात आणि ते ज्या सेवांसाठी भरती करतात त्यामध्ये आहे. UPSC ही संपूर्ण भारतातील केंद्र सरकारी सेवांसाठी उमेदवारांची भरती करण्यासाठी जबाबदार असलेली केंद्रीय एजन्सी आहे, तर MPSC ही महाराष्ट्रातील राज्य सरकारी सेवांसाठी उमेदवारांची नियुक्ती करण्यासाठी जबाबदार असलेली राज्य-स्तरीय एजन्सी आहे. पात्रता निकष, अभ्यासक्रम आणि करिअरच्या संधी देखील त्यानुसार भिन्न आहेत.