आध्यात्मिक महत्त्व असूनही, बोधगया पर्यटकांना आकर्षित करण्यासाठी संघर्ष करत आहे

जगभरातील अनेक पवित्र स्थळे दरवर्षी आध्यात्मिक पर्यटनातून चांगली कमाई करतात. तथापि, बौद्धांसाठी समान आध्यात्मिक महत्त्व असलेले बोधगया, हवे तितके पर्यटक आकर्षित करू शकले नाही. बिहारमधील बोधगया येथील महाबोधी मंदिर परिसर हे जगातील सर्वात महत्त्वाचे बौद्ध तीर्थक्षेत्र आहे. गौतम बुद्धांना ज्ञान प्राप्त झालेले हे ठिकाण असे मानले जाते, ज्यामुळे जगभरातील बौद्धांसाठी ते खूप महत्त्वाचे आहे.
परिणामी, दरवर्षी मोठ्या संख्येने यात्रेकरू आणि पर्यटकांना भेट देण्यासाठी महाबोधी कॉरिडॉरमध्ये पायाभूत सुविधांच्या विकासाची आणि सुधारणांची उच्च मागणी आहे. ANI शी बोलताना बोधगया ट्रॅव्हल असोसिएशनचे अध्यक्ष सुरेश सिंग म्हणाले, “बोधगया पूर्णपणे पर्यटकांवर अवलंबून आहे आणि हे पर्यटक धार्मिक आहेत; त्यांचा विश्वास आहे. बोधगयेला येणाऱ्या पर्यटकांसाठी बौद्ध कॉरिडॉर बनवावा, अशी आमची अनेक दिवसांपासून मागणी आहे, पण आम्ही ती हलवू शकत नाही. सरकारने यावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.”

केवळ HT ॲपद्वारे भारतीय सार्वत्रिक निवडणुकीच्या कथेचा अनन्य प्रवेश अनलॉक करा. आता डाउनलोड कर!
“जगातील 27 किंवा 28 देशांतील प्रत्येक बौद्धाला येथे यायचे आहे. बोधगयाला वर्षभर पर्यटक येतात, पण मार्चनंतर उड्डाणे बंद होतात, अशा पद्धतीने विकसित व्हावे, अशी आमची भूमिका आम्ही सरकारसमोर मांडली आहे. आम्हाला त्यांना सांगावे लागेल की तुम्ही येथे वर्षभर येऊ शकता; त्यात सर्व सुविधा आहेत,” ते पुढे म्हणाले. पुढे, सुरेश सिंह म्हणाले की, सरकारने अशी व्यवस्था करावी की बनारस ते गया एक विशेष ट्रेन दिली जावी जेणेकरून पर्यटक येथे सहज पोहोचू शकतील.

“मी सरकारकडे मागणी केली की ज्याप्रमाणे दक्षिणेमध्ये सीएमसीएच आहे त्याचप्रमाणे गयामध्ये बौद्ध वैद्यकीय महाविद्यालय सुरू करण्यात यावे. बौद्ध धर्माशी धार्मिक भावना जोडलेल्या व्यक्ती उपचारासाठी येतील. पर्यटक आल्यास गयाला याचा फायदा होईल. सरकारने थोडे लक्ष दिले पाहिजे. बोधगया बिहारमध्ये सर्वाधिक परकीय चलन देते,” ते म्हणाले. हॉटेल असोसिएशनचे सरचिटणीस सुदामा कुमार म्हणाले की, बोधगया कॉरिडॉरला पर्यटकांची खरी मागणी आहे.

“तुम्ही वाराणसीमधील कॉरिडॉर पाहू शकता, ज्याने संपूर्ण व्यवस्था बदलली आहे. आणखी अनेक पर्यटन स्थळे विकसित करता येतील, पण तसे झाले नाही. बोधगया हे मुख्यत्वे वारसास्थळ आहे, पण त्याचा विकास सातत्यपूर्ण झालेला नाही. जसे आपल्या बोधगयेतील निरंजना नदी. सातत्याने वाळू उपसा सुरू असल्याने नदीच्या पाण्याची पातळी खालावली आहे. आम्ही बिहार सरकारला आवाहन करतो की निदान निरंजनासारख्या पवित्र नद्यांसाठी तरी काहीतरी करावे,” ते म्हणाले.

एएनआयशी बोलताना एका बौद्ध भिक्खूने सांगितले की, बोधगयामध्ये रुग्णालयाच्या सुविधांचा अभाव असून येथे जागतिक दर्जाचे रुग्णालय बांधले जावे.