🌼 अष्टांग मार्ग आणि त्याचा अर्थ (मराठीत)
तथागत बुद्धांनी दिलेला दुःखातून मुक्त होण्याचा मार्ग
🔷 अष्टांग मार्ग (Ashtang Marg) म्हणजे आठ अंगांचा मार्ग, जो जीवनात नैतिकता, शुद्धता, आणि आत्मउद्धार साधण्यासाठी आवश्यक आहे. हा मार्ग “आर्य अष्टांगिक मार्ग” म्हणूनही ओळखला जातो.
🪷 अष्टांग मार्गाचे आठ अंग व त्यांचा अर्थ:
१. सम्यक दृष्टि (योग्य दृष्टिकोन)
जग, जीवन, दुःख आणि त्याच्या कारणांबाबत योग्य समज ठेवणे.
(चार आर्यसत्यांची समज.)
२. सम्यक संकल्प (योग्य विचार)
दया, करुणा व अहिंसेचे विचार ठेवणे. वाईट विचारांपासून स्वतःला रोखणे.
(सद्भावना व शांतीचे निर्धार.)
३. सम्यक वाणी (योग्य बोलणे)
खोटे न बोलणे, निंदा न करणे, कटू किंवा फाजील बोलणे टाळणे.
(सत्य, प्रिय, उपयुक्त बोलणे.)
४. सम्यक कर्म (योग्य आचरण)
हिंसा, चोरी व दुराचार टाळणे आणि शुद्ध आचरण ठेवणे.
(नैतिक जीवनशैली.)
५. सम्यक आजीविका (योग्य उपजीविका)
इतरांना हानी न पोहोचवणाऱ्या मार्गाने जीवन निर्वाह करणे.
(नीतीमान व्यवसाय व नोकरी.)
६. सम्यक प्रयास (योग्य प्रयत्न)
वाईट विचार टाळून, चांगले विचार व कृती विकसित करण्याचा प्रयत्न करणे.
(मनाची सकारात्मकता वाढवणे.)
७. सम्यक स्मृती (योग्य स्मरण/सावधपणा)
नेहमी सतर्क राहणे, प्रत्येक क्षणी सजग राहणे.
(माइंडफुलनेस किंवा साक्षीभाव.)
८. सम्यक समाधी (योग्य एकाग्रता)
चित्ताचे एकाग्रतेसाठी ध्यान आणि मनन करणे.
(आत्मशुद्धी, ध्यान आणि अंतर्मुखता.)
📜 अष्टांग मार्गाचे महत्त्व:
-
दुःख व अज्ञानापासून मुक्त होण्यासाठी हा मार्ग आहे.
-
नैतिकता (शील), ध्यान (समाधी) आणि प्रज्ञा (पन्ना) या तीन विभागांमध्ये अष्टांग मार्ग विभागला जातो.
-
हा मार्ग मध्यमार्ग (मज्जिमा पटीपदा) म्हणूनही ओळखला जातो.
🧘♂️ “अष्टांग मार्ग म्हणजेच धम्माचा मूळ मार्ग आहे.”
More Stories
पंचशील म्हणजे पाच नैतिक नियम किंवा शील Panchasheel Means Five Moral Rules Or Precepts.
🌧️ वर्षावास म्हणजे काय ?
व्यस्त जगात संतुलन शोधणे : बौद्ध धर्माबद्दलचा माझा अनुभव Finding Balance in a Busy World: My Experience with Buddhism