श्रीलंकेतील बौद्ध मंदिराच्या परिसरात अशोक स्तंभाची प्रतिकृती उभारण्यात आली

सम्राट अशोकाने बेट राष्ट्रासाठी केलेल्या “महान सेवे”च्या सन्मानार्थ श्रीलंकेतील एका बौद्ध मंदिराच्या परिसरात प्राचीन अशोक स्तंभाची प्रतिकृती उभारण्यात आली आहे.

भारतीय उच्चायुक्त संतोष झा यांनी आपल्या भाषणात सांगितले की या उपक्रमामुळे भारत आणि श्रीलंकेतील सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक संबंध “अधिक मजबूत” झाले आहेत.

बौद्ध धर्माच्या प्राचीन ज्ञानाला कायम ठेवण्यासाठी सम्राट अशोकाने भारतीय उपखंडात उभारलेल्या प्रतिष्ठित दगडी स्तंभांपैकी एकाचे प्रतीक असलेली ही प्रतिकृती २१ जुलै रोजी वास्कादुवा श्री सुभूती विहाराच्या पवित्र परिसरात अनावरण करण्यात आली, असे भारतीय संस्कृती मंत्रालयाने मंगळवारी सांगितले.

मंत्रालयाने सांगितले की, हे बौद्ध मंदिर कोलंबोपासून सुमारे ४२ किमी दक्षिणेस असलेल्या श्रीलंकेच्या दक्षिण प्रांत कलुतारा जिल्ह्यातील वास्कादुवा शहरात आहे.

या कार्यक्रमात वास्कादुवा श्री सुभूती विहाराचे प्रमुख पदाधिकारी वास्कादुवे महिंदावंश महानायक थेरो, झा प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित होते आणि आंतरराष्ट्रीय बौद्ध महासंघाचे उपमहासचिव दामेंडा पोरागे यांच्यासह इतर मान्यवर उपस्थित होते.

महानायक थेरो म्हणाले की, “सम्राट अशोकाच्या श्रीलंकेतील महान सेवेची ओळख” म्हणून स्तंभाची प्रतिकृती बनवण्यात आली आहे.

या प्रतिकृती स्तंभाचे संपूर्ण प्रायोजकत्व तिबेटी बौद्ध धर्मातील अग्रगण्य आध्यात्मिक नेत्यांपैकी एक, क्याब्जे लिंग रिनपोचे यांनी प्रदान केले होते, जे तिबेटी बौद्ध गुरुंच्या वंशाचे, विशेषतः सहाव्या आणि सातव्या अवतारांचे, वंश दर्शवते, असे मंत्रालयाने आपल्या निवेदनात म्हटले आहे.

सहाव्या क्याब्जे योंगझिन लिंग रिनपोचे (१९०३-१९८३) हे एक अत्यंत आदरणीय व्यक्तिमत्व होते, जे ९७ व्या गांडेन सिंहासन धारक (गाडेन त्रिपा) आणि १४ व्या दलाई लामा यांचे वरिष्ठ शिक्षक होते, असे त्यात म्हटले आहे.

१९८५ मध्ये जन्मलेले सध्याचे ७ वे अवतार, कर्नाटकातील ड्रेपुंग लोसेलिंग मठ विद्यापीठात एक प्रमुख व्यक्ती आहेत. ते लिंग खांगत्सेनचे आध्यात्मिक प्रमुख आहेत आणि विद्यार्थ्यांना शिकवण्यासाठी आणि मार्गदर्शन करण्यासाठी त्यांनी मोठ्या प्रमाणात प्रवास केला आहे, असे निवेदनात म्हटले आहे.

प्रतिकृतीची पायाभरणी एक वर्षापूर्वी, २८ जानेवारी २०२४ रोजी झा आणि आंतरराष्ट्रीय बौद्ध महासंघाचे सरचिटणीस शार्त्से खेन्सूर जंगचुप चोएडेन रिनपोछे यांनी केली होती.

“या उपक्रमामुळे भारत आणि श्रीलंकेतील सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक संबंध अधिक दृढ झाले आहेत”, असे झा म्हणाले.

“हा वारसा आणखी दृढ करण्यासाठी, भारत सरकारने सप्टेंबर २०२० मध्ये आपल्या दोन्ही देशांमधील बौद्ध संबंधांना चालना देण्यासाठी १५ दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्सची विशेष अनुदान मदत जाहीर केली. या अनुदानाअंतर्गत एक महत्त्वाचा उपक्रम म्हणजे श्रीलंकेतील सुमारे १०,००० बौद्ध मंदिरे आणि पिरीवेना (मठ महाविद्यालये) साठी मोफत सौर विद्युतीकरण प्रदान करण्याचा चालू प्रकल्प,” असे त्यांनी सांगितले.

महानायक थेरो यांनी मंदिराचे ऐतिहासिक महत्त्व उलगडून सांगितले की, सम्राट अशोकाच्या उदात्त प्रयत्नांमुळेच “श्रीलंकेला बौद्ध धर्मासारखा अद्भुत आध्यात्मिक मार्ग मिळाला.”

“सम्राट अशोकाने आपला मुलगा आणि मुलगी दोन्ही बुद्ध शासनाला भेट म्हणून दिले. श्रीलंकेत बुद्ध शासनाची ओळख करून देण्यात आणि त्याची स्थापना करण्यात अर्हत महिंदा थेरो आणि अर्हत संघमित्ता थेरानी या दोघांनीही महत्त्वाची भूमिका बजावली. श्रीलंकेतील बौद्ध संस्कृतीच्या उभारणीत सम्राट अशोकाचे योगदान जरी अमूल्य असले तरी, ते फारसे ओळखले जात नाही,” असे ते म्हणाले.

“खरं तर, आम्हाला त्या महान सम्राटाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करून ती पोकळी भरून काढायची होती. महासंघाशी चर्चा केल्यानंतर, त्यांनी आमच्या मंदिर परिसरात अशोक स्तंभाची प्रतिकृती उभारण्याचा सल्ला दिला. दीड वर्षात, आम्ही स्तंभाचे बांधकाम पूर्ण करू शकू,” असे ते म्हणाले.

श्रीलंकेत प्रतिकृती उभारण्यासाठी वास्कादुवा श्री सुभूती विहारयाच्या जागेची निवड करण्याबाबत, दमेंडा पोरागे म्हणाले की, हे मंदिर अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण येथे “बुद्धांचे प्रामाणिक आणि पवित्र कपिलवस्तु अवशेष” ठेवले आहेत.

“वास्कादुवा श्री सुभूती विहारायामध्ये बुद्धांचे पवित्र आणि प्रामाणिक अवशेष आहेत. शिवाय, महानायक वास्कादुवे महिंदावंश थेरो भारताने सहस्राब्दी काळापासून श्रीलंकेला दिलेल्या पाठिंब्याबद्दल नेहमीच आभारी आहेत. थेरो अनेकदा त्यांना अत्यंत कृतज्ञतेने आठवण करून देतात आणि दोन्ही देशांमधील संबंधांना जपतात. महानायक थेरो हे नेहमीच आपल्या देशाला दिलेल्या मोठ्या पाठिंब्याबद्दल भारताचे आभार मानू इच्छितात,” असे पोरागे म्हणाले. (पीटीआय)