Buddha Story किसा गौतमीची शोकांतिका – जीवनाच्या अनित्यतेचं सत्य

🪔 धम्म कथा #2

📌 कथेचे शीर्षक:

“किसा गौतमीची शोकांतिका – जीवनाच्या अनित्यतेचं सत्य”

🪷 प्रस्तावना:

जीवनात दुःख टाळता येत नाही. ज्या गोष्टीवर आपण खूप प्रेम करतो, त्या गोष्टी एक दिवस आपल्यापासून हिरावून घेतल्या जातात. पण हे दुःख शहाणपणात कसे रूपांतरित करावे, हे शिकवणारा प्रसंग म्हणजे किसा गौतमीची कथा. ही कथा आपल्याला जीवनाचे खरे स्वरूप समजावते – अनित्य, दुःख आणि निर्ग्राह्यता.

📖 सविस्तर कथा:

राजगृह नगरीमध्ये किसा गौतमी नावाची एक गरीब पण भक्तिपूर्ण स्त्री राहत होती. तिचं एक लहानसं बाळ होतं. ती आपल्या मुलावर फार प्रेम करत होती. परंतु नियतीने तिची परीक्षा घेतली. एक दिवस अचानक तिचं बाळ मृत झालं.

किसा गौतमीला हे स्वीकारणं अशक्य वाटलं. ती बाळाला मृत अवस्थेत घेऊन गावोगाव गेली – डॉक्टर, वैद्य, तांत्रिक सगळ्यांना विनवणी करत राहिली, “माझ्या मुलाला पुन्हा जिवंत करा… काहीही करा, पण माझं बाळ मला परत द्या.” लोकांनी तिला समजावलं, परंतु ती ऐकत नव्हती. दुःखाने तिचं भान हरपलं होतं.

कोणीतरी तिला सांगितलं, “तू तथागत बुद्धांकडे जा. ते साक्षात बुद्ध आहेत, कदाचित ते तुला मदत करतील.”

ती लगेच बाळाला उराशी धरून बुद्धांकडे पोचली. अश्रूंनी भरलेल्या डोळ्यांनी विनवणी केली –
“भंते, माझं बाळ मृत झालं आहे. कृपया काही मंत्र, उपाय, ध्यान सांगून ते पुन्हा जिवंत करा!”

बुद्धांनी शांतपणे तिच्याकडे पाहिलं. त्यांच्या डोळ्यांत करुणा होती.
ते म्हणाले, “गौतमी, मी तुला औषध देईन – पण त्यासाठी मला मोहरीचे काही दाणे पाहिजेत. ते अशा घरातून आण, जिथे आजवर कोणीही मृत नाही.”

किसा गौतमी आशेने धावत गेली. घरोगरी जाऊन विचारत राहिली – “तुमच्या घरात मृत्यू झाला आहे का?”
सगळीकडून एकच उत्तर मिळालं – “हो. आमचं बाळ, आमचे वडील, आमची आई, आमचा पती…”
ती जिथे जाई, तिथे मृत्यूचं कोणतं ना कोणतं सावट होतंच.

हळूहळू तिच्या मनात एक सत्य जागं होऊ लागलं – मृत्यू कुणालाही चुकलेला नाही. जिथे जन्म आहे, तिथे मृत्यू अपरिहार्य आहे. तिचं दुःख कमी होऊ लागलं, आणि शहाणपण उगम पावलं.

शेवटी ती बुद्धांकडे परत आली – परंतु आता तिच्या हाती मोहरीचे दाणे नव्हते. तिच्या डोळ्यांत समज, शांती आणि विनय होता.

ती म्हणाली, “भंते, मला काहीही औषध नको. मला सत्य सापडलं आहे. कृपया मला धम्मात शरण द्या.”
बुद्धांनी तिला भिक्षुणी स्वीकारलं. पुढे जाऊन ती एक अरहंता झाली.

📚 संदर्भ:

धम्मपद अट्टकथा (Dhammapada Commentary) – थेरिगाथा, किसा गौतमी थेरि

🧘 धम्म संदेश:

• जिथे जन्म आहे, तिथे मृत्यू अटळ आहे.

• दुःखातूनही शहाणपण जन्म घेऊ शकतं.

• सत्य समजलं की दुःखाची तीव्रता कमी होते.

• धम्म म्हणजे शरण – सत्याचा, समजूतदारपणाचा, आणि शांतीचा मार्ग.

“मृत्यू टाळता येत नाही, पण त्यातून सुटण्यासाठी धम्म शरण हवाच.”
– किसा गौतमी