📅 30 दिवसांचा MPSC तयारी अभ्यासक्रम ( मराठीत )
( म्हणजेच: त्वरित तयारी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी )
दिवस | विषय | मुख्य घटक |
---|---|---|
1 | संविधानाची प्रस्तावना | बौद्ध मूल्ये – समता, बंधुता |
2 | मूलभूत अधिकार | अनुच्छेद 14 ते 21, आंबेडकरी विचार |
3 | कर्तव्ये व नीति निर्देशक तत्त्वे | भाग 4, अनुच्छेद 51A |
4 | भारतीय राज्यघटना: निर्मिती प्रक्रिया | घटनेचे वैशिष्ट्य, डॉ. आंबेडकर यांचे योगदान |
5 | संसद व अध्यक्ष | लोकसभा, राज्यसभा, संसदीय प्रणाली |
6 | न्यायव्यवस्था | उच्च व सर्वोच्च न्यायालय |
7 | केंद्र व राज्य संबंध | संघीय रचना, 7वी अनुसूची |
8 | निवडणूक प्रक्रिया | EVM, EC, मतदार जागरूकता |
9 | सामाजिक सुधारणा | आंबेडकरी आंदोलन, सत्यशोधक समाज |
10 | बौद्ध धर्म व नैतिक प्रशासन | पंचशील, करुणा, नैतिक लोकसेवा |
→ पुढील 20 दिवस:
-
चालू घडामोडी, भूगोल, इतिहास, अर्थशास्त्र, विज्ञान
-
MCQ सराव + पेपर विश्लेषण
-
दररोज 1 संविधानिक अनुच्छेद + 1 आंबेडकरी विचार
## 📅 ३० दिवसांची MPSC तयारी – संक्षिप्त माहिती
( बौद्ध व संविधानिक दृष्टिकोनातून )
### 🔷 दिवस १ ते ५: भारतीय संविधान – मूलतत्त्वे
* प्रस्तावना (समता, बंधुता, स्वातंत्र्य)
* मूलभूत अधिकार (अनुच्छेद 14 ते 21)
* नागरिकांचे मूल कर्तव्य
* डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे संविधानातील योगदान
—
### 🔷 दिवस ६ ते १०: **राज्यव्यवस्था आणि न्यायसंस्था**
* संसद व तिची रचना (लोकसभा, राज्यसभा)
* राष्ट्रपती, पंतप्रधान, राज्यपाल
* सर्वोच्च व उच्च न्यायालये
* निवडणूक आयोग व पंचायतराज
—
### 🔷 दिवस ११ ते १५: **इतिहास व सामाजिक सुधारणा**
* 1857 चा उठाव ते स्वातंत्र्य
* डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे आंदोलन
* सत्यशोधक समाज व बौद्ध चळवळ
* सामाजिक न्याय व संविधानातील तरतुदी
—
### 🔷 दिवस १६ ते २०: **भूगोल आणि पर्यावरण**
* भारताचा भौगोलिक आराखडा (नद्या, हवामान)
* शेती, पर्जन्य, हवामान बदल
* पर्यावरणीय कायदे व धोरणे
—
### 🔷 दिवस २१ ते २५: **भारतीय अर्थव्यवस्था**
* GDP, बँकिंग, GST
* रोजगार व योजना (MNREGA, आरक्षण)
* सामाजिक कल्याण योजनांचे परीक्षण
—
### 🔷 दिवस २६ ते ३०: **सामान्य विज्ञान + MCQ सराव**
* मूलभूत विज्ञान: ऊर्जा, आरोग्य, रोगप्रतिबंध
* तंत्रज्ञान: डिजिटल इंडिया, अंतराळ क्षेत्र
* दररोज MCQ प्रश्नसंच (10 प्रश्न)
* अल्प चाचणी + स्वमूल्यमापन
📅 60 दिवसांचा MPSC अभ्यासक्रम – सविस्तर रूपरेषा
🔷 भाग 1: संविधान व राजकारण (15 दिवस)
दिवस | विषय | अभ्यास घटक |
---|---|---|
1–5 | राज्यघटना मूलतत्त्वे | प्रस्तावना, अधिकार, कर्तव्य, मूलभूत संरचना |
6–10 | संसदेचे कार्य | विधीमंडळ, विधेयक, राष्ट्रपती, PM, राज्यपाल |
11–15 | न्यायव्यवस्था व निवडणूक | CAG, EC, SC/HC, आर्टिकल्स 32, 226 |
🔷 भाग 2: इतिहास व समाज सुधारणा (10 दिवस)
दिवस | विषय | अभ्यास घटक |
---|---|---|
16–20 | आधुनिक भारत | 1857, गांधी, सुभाष, डॉ. आंबेडकर |
21–25 | सामाजिक चळवळी | सत्यशोधक समाज, बौद्ध चळवळ, अस्पृश्यता विरोध |
🔷 भाग 3: भूगोल व पर्यावरण (10 दिवस)
दिवस | विषय | घटक |
---|---|---|
26–30 | भारताचा भौगोलिक आराखडा | नदी, हवामान, शेती, पर्जन्य |
31–35 | पर्यावरणीय कायदे व धोरणे | EIA, प्रदूषण, वनसंरक्षण, SDG |
🔷 भाग 4: अर्थव्यवस्था व चालू घडामोडी (10 दिवस)
दिवस | विषय | घटक |
---|---|---|
36–40 | भारतीय अर्थव्यवस्था | GDP, बँकिंग, आरक्षण, समाज कल्याण योजना |
41–45 | चालू घडामोडी | राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय बातम्या |
🔷 भाग 5: विज्ञान व तंत्रज्ञान / MCQ सराव (15 दिवस)
दिवस | विषय | घटक |
---|---|---|
46–50 | विज्ञान – मूलभूत संकल्पना | ऊर्जा, रोग, अवकाश, जैव तंत्रज्ञान |
51–55 | तंत्रज्ञान | डिजिटल इंडिया, AI, ISRO |
56–60 | MCQ सराव + टेस्ट | Test Series (10 पेपर) + Discussion |
60 दिवसांचा MPSC अभ्यासक्रम – सविस्तर माहिती
## 📘 अभ्यासक्रम उद्दिष्ट:
* MPSC पूर्व परीक्षेसाठी घटकांवर आधारित अभ्यास
* बौद्ध विचार, संविधानिक मूल्ये यांचा समावेश
* दररोज 1 विषय + MCQ सराव + बौद्ध दृष्टिकोनात प्रेरणा
## 📅 दिवस 1 ते 15: भारतीय संविधान व राज्यशास्त्र
| दिवस | विषय |
| —- | —————————————— |
| 1 | प्रस्तावना व संविधानाची वैशिष्ट्ये |
| 2 | मूलभूत अधिकार (अनु. 12–21) |
| 3 | कर्तव्ये व नीति निर्देशक तत्त्वे |
| 4 | संविधानाची निर्मिती, आंबेडकरांचे योगदान |
| 5 | केंद्र व राज्य संबंध |
| 6 | राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती |
| 7 | पंतप्रधान व मंत्रिमंडळ |
| 8 | संसद – लोकसभा, राज्यसभा |
| 9 | राज्यशासन – मुख्यमंत्री, राज्यपाल |
| 10 | सर्वोच्च व उच्च न्यायालय |
| 11 | निवडणूक आयोग, CAG |
| 12 | स्थानिक स्वराज्य संस्था – 73/74वा दुरुस्ती |
| 13 | अनुसूचित जाती-जमाती, घटनेतील तरतुदी |
| 14 | लोकशाही, धर्मनिरपेक्षता, संघराज्य |
| 15 | संविधानिक नैतिकता व बौद्ध दृष्टिकोन |
## 📅 दिवस 16 ते 25: इतिहास (मॉडर्न + सामाजिक सुधारणा)
| दिवस | विषय |
| —- | ———————————– |
| 16 | 1857चा उठाव, त्याचे स्वरूप |
| 17 | INC ची स्थापना व सुरुवातीचा काळ |
| 18 | गांधी युग – असहकार, सविनय कायदेभंग |
| 19 | क्रांतिकारक चळवळ, सुभाषचंद्र बोस |
| 20 | डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे आंदोलन |
| 21 | अस्पृश्यता निर्मूलन चळवळी |
| 22 | सत्यशोधक समाज, प्रबोधनकार |
| 23 | सामाजिक सुधारणांतील महिलांचे योगदान |
| 24 | स्वतंत्र भारतातील घटना व योजना |
| 25 | आधुनिक इतिहास – बौद्ध समाजाचा सहभाग |
## 📅 दिवस 26 ते 35: भूगोल
| दिवस | विषय |
| —- | ———————————— |
| 26 | भारताचा भौगोलिक आराखडा |
| 27 | हवामान व पर्जन्यमान – मान्सून |
| 28 | नद्या व जलसंधारण योजना |
| 29 | शेती व कृषी उत्पादने |
| 30 | खनिज, औद्योगिक प्रदेश |
| 31 | वने, जैवविविधता |
| 32 | आपत्ती व्यवस्थापन |
| 33 | मानवी भूगोल – लोकसंख्या, स्थलांतर |
| 34 | पर्यावरणीय कायदे व धोरणे |
| 35 | बौद्ध दृष्टिकोनातून पर्यावरण संरक्षण |
## 📅 दिवस 36 ते 45: अर्थशास्त्र
| दिवस | विषय |
| —- | ————————————– |
| 36 | अर्थव्यवस्थेची मूलतत्त्वे |
| 37 | GDP, GNP, विकास दर |
| 38 | भारतीय बँकिंग प्रणाली |
| 39 | वित्तीय धोरण व RBI |
| 40 | GST व अप्रत्यक्ष कर |
| 41 | रोजगार योजना – MNREGA, EWS |
| 42 | सामाजिक सुरक्षा योजना |
| 43 | पथदर्शी योजना – उज्ज्वला, जल जीवन मिशन |
| 44 | अर्थव्यवस्थेतील चालू घडामोडी |
| 45 | बौद्ध समाज आणि अर्थसामाजिक प्रगती |
## 📅 दिवस 46 ते 55: सामान्य विज्ञान व तंत्रज्ञान
| दिवस | विषय |
| —- | ———————————————- |
| 46 | ऊर्जा, ऊर्जास्रोत |
| 47 | जैविक विज्ञान – पेशी, DNA, RNA |
| 48 | आरोग्य व रोगप्रतिबंधक उपाय |
| 49 | अंतराळ व ISRO प्रकल्प |
| 50 | विज्ञान व दैनिक जीवनातील वापर |
| 51 | तंत्रज्ञान – डिजिटल इंडिया, AI |
| 52 | ICT व साइबर सुरक्षा |
| 53 | नॅनोटेक्नॉलॉजी, रोबोटिक्स |
| 54 | पर्यावरणातील विज्ञान – जल, वायू, ध्वनी प्रदूषण |
| 55 | विज्ञानातील बौद्ध नैतिकता (उदा. दया, अहिंसा) |
## 📅 दिवस 56 ते 60: सराव व आत्मपरीक्षण
| दिवस | उपक्रम |
| —- | ————————————————– |
| 56 | Full Test 1 (GS आधारित) + विश्लेषण |
| 57 | Full Test 2 + समुपदेशन |
| 58 | चालू घडामोडी विशेष प्रश्नसंच |
| 59 | महत्त्वाच्या घटना, संकल्पना उजळणी |
| 60 | अंतिम सराव + आत्मपरीक्षण + प्रेरणादायी बौद्ध विचार |
More Stories
NTA शैक्षणिक वर्ष 2024-25 साठी देशभरातील 33 सैनिक शाळांमध्ये इयत्ता VI आणि इयत्ता IX च्या प्रवेशासाठी अखिल भारतीय सैनिक शाळा प्रवेश परीक्षा (AISSEE)-2024
रेल विकास निगम लिमिटेड अंतर्गत भरती – प्रोजेक्ट मॅनेजर पदासाठी वॉक इन इंटरव्ह्यू
MPSC ची संपूर्ण माहिती सविस्तर मध्ये