म्यानमार, थायलंडमधील भूकंपात मृतांचा आकडा १,६०० वर, वाचलेल्यांचा शोध सुरू

३,४०० हून अधिक लोक जखमी झाले आहेत, विनाशकारी आणि व्यापक नुकसानीमुळे मृत आणि जखमींमध्ये लक्षणीय वाढ होण्याची शक्यता आहे.

शनिवारी म्यानमार आणि थायलंडला हादरवून टाकणाऱ्या ७.७ तीव्रतेच्या भूकंपात मृतांचा आकडा १,६०० पेक्षा जास्त झाला. मंडाले येथील बचाव पथकाने शहरातील अडकलेल्यांना बाहेर काढण्यासाठी उघड्या हातांनी ढिगाऱ्याचे तुकडे काढले, तर रस्ते तुटले, पूल कोसळले आणि वीजपुरवठा खंडित झाला, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणात विनाश झाला.

शेजारच्या थायलंडमध्ये, बँकॉकमधील ३३ मजली कोसळलेल्या इमारतीच्या ढिगाऱ्यात ड्रोन, स्निफर डॉग आणि कॅमेरे पाठवण्यात आले. या इमारतीत १०० बांधकाम कामगार गाडले गेले आहेत, त्यापैकी बरेच जण म्यानमारचे असल्याचे मानले जाते.

थायलंडच्या राजधानीत दहा जणांचा मृत्यू झाला आहे – बहुतेक बांधकाम स्थळी आहेत – स्थानिक माध्यमांनी बचावकार्यासाठी पहिल्या २४ तासांचा कालावधी उलटून गेल्याने, ढिगाऱ्याखाली जिवंत असल्याचे वृत्त दिले आहे.

शुक्रवारी झालेल्या भूकंपाच्या केंद्रापासून बँकॉक १,००० किमी (६२० मैल) अंतरावर आहे, हा भूकंप म्यानमार किंवा थायलंडमध्ये जिवंत स्मृतीतील सर्वात शक्तिशाली भूकंप होता. लाओस, चीनचा युनान प्रांत आणि व्हिएतनाममधील हो ची मिन्ह सिटीपर्यंतच्या दक्षिणेकडील इमारतींनाही भूकंपाचे धक्के बसले.

शनिवारी म्यानमारच्या सत्ताधारी जंटाने सांगितले की, मृतांचा आकडा १,६४४ ​​वर पोहोचला आहे, तर ३,४०८ लोक जखमी झाले आहेत.

जंटाच्या माहिती पथकाने दिलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की शुक्रवारी झालेल्या ७.७ रिश्टर स्केलच्या भूकंपानंतर किमान १३९ लोक अजूनही बेपत्ता आहेत.

“जवळजवळ दर दोन तासांनी भूकंपाचे धक्के जाणवत होते, त्यामुळे लोक रस्त्यावर झोपले कारण आम्हाला इमारतींमध्ये परत जाण्याची भीती वाटते,” मंडालेचे रहिवासी ५१ वर्षीय यू क्याव यांनी दिस वीक इन एशियाला सांगितले. शहरात १७ लाखांहून अधिक लोक राहतात.

त्यांनी पुढे सांगितले की, ढिगाऱ्यातून बाहेर काढलेल्या त्यांच्या मृत शेजाऱ्यांच्या मृतदेहांसह वाचलेल्यांना रस्ता शेअर करावा लागला.

“माझ्या घराशेजारी कोसळलेल्या इमारतीत अनेक लोक अडकले आहेत ज्यांना आम्ही वाचवू शकलो नाही. इथे जणू काही एक महाप्रलय आहे, जिथे पुरेशी मशीन्स नाहीत, लोकांनी ढिगारा बाहेर काढण्यासाठी हात वापरले आहेत.”

इंटरनेट सिग्नल तुटला होता आणि अन्न आणि पाण्याची कमतरता भासत होती, असे ते म्हणाले.

“आम्ही आमच्या अंगावर असलेल्या कपड्यांसह आमच्या घरातून बाहेर पडलो.”

भूकंपाच्या ३० तासांनंतर शनिवारी, बचावकर्त्यांनी मंडाले येथील कोसळलेल्या अपार्टमेंट इमारतीच्या ढिगाऱ्यातून एका महिलेला जिवंत बाहेर काढले.

३० वर्षीय फ्यू ले खैंग यांना स्काय व्हिला कॉन्डोमिनियममधून बाहेर काढण्यात आले आणि स्ट्रेचरने वाहून नेण्यात आले आणि त्यांचे पती ये आंग यांनी त्यांना मिठी मारली आणि रुग्णालयात नेण्यात आले.

“सुरुवातीला मला वाटले नव्हते की ती जिवंत असेल,” तो म्हणाला. “मला खूप आनंद झाला आहे की मला चांगली बातमी ऐकायला मिळाली,” तो व्यापाऱ्या म्हणाला. या जोडप्याला दोन लहान मुले आहेत.

रेड क्रॉसच्या एका अधिकाऱ्याने आधी सांगितले होते की फ्लॅटच्या ब्लॉकच्या अवशेषाखाली ९० हून अधिक लोक अडकले असू शकतात.

म्यानमारमध्ये मृतांची आणि जखमींची संख्या वाढण्याची शक्यता आहे, चार वर्षांच्या संघर्षामुळे थकलेल्या या एकाकी, गृहयुद्धग्रस्त राष्ट्रातून केवळ तपशील बाहेर येत आहेत.

यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हिसच्या भाकित मॉडेलिंगने मृतांची संख्या १०,००० पेक्षा जास्त असू शकते आणि नुकसान देशाच्या वार्षिक आर्थिक उत्पादनापेक्षा जास्त असू शकते असा अंदाज व्यक्त केला आहे.

आपत्तीच्या प्रमाणाचे लक्षण म्हणून, जंटा नेते मिन आंग ह्लाईंग यांनी “कोणत्याही देश किंवा संघटनेकडून” मदतीसाठी एक दुर्मिळ सार्वजनिक आवाहन केले.

शनिवारी त्यांनी भूकंपाच्या केंद्राजवळील मंडाले येथे प्रवास केला आणि “अधिकाऱ्यांना शोध आणि बचाव कार्य जलद करण्याचे आणि कोणत्याही तातडीच्या गरजा पूर्ण करण्याचे निर्देश दिले”, असे जंटा सरकारने सांगितले.

म्यानमारच्या विरोधी राष्ट्रीय एकता सरकार (NUG) च्या प्राथमिक मूल्यांकनात असे म्हटले आहे की किमान 2,900 इमारती, 30 रस्ते आणि सात पूल खराब झाले आहेत.

“मोठ्या नुकसानीमुळे, नायपिदाव आणि मांडले आंतरराष्ट्रीय विमानतळ तात्पुरते बंद आहेत,” असे NUG ने म्हटले आहे, ज्यामध्ये 2021 च्या उठावात लष्कराने पदच्युत केलेल्या निवडून आलेल्या नागरी सरकारचे अवशेष समाविष्ट आहेत ज्यामुळे गृहयुद्ध सुरू झाले.

म्यानमारची उद्देशाने बांधलेली राजधानी असलेल्या नायपिदाव येथील विमानतळावरील नियंत्रण टॉवर कोसळला आणि तो अकार्यक्षम झाला, असे परिस्थितीची माहिती असलेल्या एका व्यक्तीने रॉयटर्सला सांगितले.

म्यानमारची व्यावसायिक राजधानी यांगून येथील विमानतळावर चिनी बचाव पथक पोहोचले आहे, जे मंडाले आणि नेपितावपासून शेकडो किलोमीटर अंतरावर आहे आणि ते बसने देशाच्या वरच्या भागात प्रवास करतील, असे राज्य माध्यमांनी सांगितले. सरकारी माध्यमांनुसार, भारताकडून लष्करी विमानाने मदत साहित्यही यांगूनमध्ये उतरले.

रशिया, मलेशिया आणि सिंगापूर देखील मदत साहित्य आणि कर्मचाऱ्यांनी भरलेले विमान पाठवत होते.

काही आठवड्यांपूर्वीच यूएसएआयडी द्वारे देशातून लाखो निधी काढून घेतल्यानंतरही अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अमेरिकन मदतीची ऑफर दिली.

जागतिक आरोग्य संघटनेने सांगितले की ते ट्रॉमा इजरी पुरवठा तयार करण्यासाठी एकत्रित होत आहे.

म्यानमारचा समावेश असलेल्या १० देशांच्या गटाने म्हटले आहे की त्यांनी मानवीय मदतीची तातडीची गरज ओळखली आहे.

रुग्णालयांमध्ये अपघातग्रस्त, ब्लँकेटवर किंवा मंदिराच्या परिसरात उघड्या हवेत झोपलेले, आफ्टरशॉकमुळे वाचलेल्यांमध्ये रात्रभर भीती पसरली असल्याने, जंटाने रक्तदानाचे आवाहन केले आहे.

सुरक्षेच्या कारणास्तव नाव न सांगण्याच्या अटीवर, मंडाले येथील बचाव कार्य आपत्तीच्या प्रमाणात पोहोचू शकले नाही, असे एका रहिवाशाने फोनवरून सांगितले.

“अनेक लोक अडकले आहेत परंतु केवळ मनुष्यबळ, उपकरणे किंवा वाहने नसल्याने मदत येत नाही,” असे ते म्हणाले.

जागतिक मदत प्रयत्न सुरू होण्याची वाट पाहत असताना, स्थानिकांवर स्वतःचे रक्षण करण्याची जबाबदारी सोपवण्यात आली.

वाचलेल्यांनी ‘द वीक इन एशिया’ला सांगितले की रोगाचा प्रसार टाळण्यासाठी मृतदेह जाळण्यात आले होते, तर मित्र आणि शेजाऱ्यांना भूकंपाच्या तीव्रतेखाली इमारती दुमडल्या गेल्या असल्याची भीती होती.

मंडाले येथील रहिवासी को म्यो आंग, ३७, यांनी सांगितले की, शुक्रवारीच्या नमाजानंतर भूकंप झाला तेव्हा नमाज पढणाऱ्यांनी भरलेली मशीद कोसळली तेव्हा अनेक मृतांची भीती होती.

“आम्ही जे काही करू शकतो ते करत आहोत, आता जमिनीवर योग्य बचाव पथके नाहीत… फक्त आम्ही, सामान्य लोक, हाताने विटा आणि कचरा हलवत आहोत,” तो म्हणाला.

चार वर्षांच्या गृहयुद्धामुळे म्यानमारच्या कमकुवत पायाभूत सुविधा आणखी ढासळल्या आहेत, लाखो लोक आधीच कुपोषित, विस्थापित आणि भूकंप क्षेत्रासह संघर्षामुळे रुग्णालये आणि लोकसंख्या केंद्रांपासून तुटलेले आहेत.

माहितीच्या अभावात, मंडाले येथील विनाशाची झलक सोशल मीडियावर समोर आली आहे, ज्यामध्ये संपूर्ण इमारती कोसळल्या आहेत आणि प्राचीन मंदिरे ढिगाऱ्यात बदलली आहेत.

एका व्हिडिओमध्ये, दोन वस्त्र परिधान केलेल्या भिक्षूंनी कॅमेऱ्यात चित्रित केले आहे जेव्हा एक इमारत कोसळली आहे आणि त्यावर पांढरी धूळ पसरली आहे.

दुसऱ्या व्हिडिओमध्ये – सत्यापित नाही परंतु मंडाले फ्री प्रेस फेसबुक पेजवर शेअर केले आहे – एका मोटारसायकलस्वाराने त्यांच्या उद्ध्वस्त शहराचा आढावा घेत असताना रस्त्यांवरून चालणाऱ्या घरांचे आणि रहिवाशांना चकित केले आहे.

मोठ्या प्रमाणात द्वेषपूर्ण असलेल्या जंटाच्या नियंत्रणाखाली असलेल्या सागाईंगमध्ये, एका रहिवाशाने सांगितले की एका धर्मादाय गटाद्वारे चालवली जाणारी संपूर्ण शाळा “कोसळली” आहे आणि त्याखाली अनेक विद्यार्थी अडकल्याची भीती आहे.

“आमच्याकडे असलेली सर्व संसाधने तिथे जात आहेत,” ४३ वर्षीय सोई मिंट यांनी दिस वीक इन एशियाला सांगितले.

“संपूर्ण शहराला वीजपुरवठा खंडित झाला आहे आणि मोबाईल कनेक्शन मर्यादित आहे. आपण अंधारात आहोत.”

थायलंडची राजधानी बँकॉकमध्ये, भूकंपामुळे इमारती आणि उड्डाणपूल हादरले आणि छतावरील स्विमिंग पूलमधून पाणी खाली रस्त्यावर कोसळले. पंतप्रधान पेटोंगटार्न शिनवातारा यांनी शहराला आपत्तीग्रस्त क्षेत्र घोषित केले.

शनिवारी, शहरातील रस्ते भयानक शांत होते कारण रहिवासी घरीच थांबून चातुचक जिल्ह्यातील कोसळलेल्या इमारतीत वाचलेल्यांचा शोध घेत होते.

बांधकाम सुरू असलेला सरकारी टॉवर काही सेकंदातच कोसळला आणि आकाशात धुळीचे लोट उडाले.

अनेक कामगार – बहुतेक म्यानमारमधील कमी पगाराचे स्थलांतरित असण्याची शक्यता आहे – काँक्रीट स्लॅब आणि धातूच्या खांबांच्या ढिगाऱ्याखाली अडकले होते.

“प्रत्येक जीव महत्त्वाचा असल्याने आम्ही आमच्याकडे असलेल्या संसाधनांचा वापर करून सर्वोत्तम प्रयत्न करत आहोत,” असे शहराचे गव्हर्नर चॅडचार्ट सिट्टीपुंट म्हणाले, आतापर्यंत १० जणांचा मृत्यू झाल्याची पुष्टी झाली आहे.

भूकंपानंतर बँकॉक, चियांग राय आणि फुकेतसह सहा विमानतळांवरील कामकाज सामान्य झाले आहे आणि सुरक्षा तपासणी करण्यात आली आहे, असे थायलंडच्या विमानतळांनी शनिवारी सांगितले.

शुक्रवारी झालेल्या भूकंपाच्या वेळी प्लॅटफॉर्म उडी मारतानाचे फोटो व्हायरल झाल्यानंतर, पेटोंगटार्न म्हणाले की बँकॉकची ओव्हरलँड ‘बीटीएस’ ट्रेन सिस्टम वापरण्यास सुरक्षित आहे. परंतु त्यांनी सांगितले की अधिकारी “सुरक्षिततेची १०० टक्के खात्री” होईपर्यंत दोन मेट्रो लाईन्स बंद ठेवतील.

कौन्सिल ऑफ इंजिनिअर्स थायलंडच्या बोर्ड सदस्या अनके सिरीपानिचगॉर्न म्हणाल्या की, या विस्तीर्ण महानगरात ५,००० पर्यंत नुकसान झालेल्या इमारती असू शकतात.

बँकॉकमध्ये भूकंप दुर्मिळ आहेत, परंतु म्यानमारमध्ये तुलनेने सामान्य आहेत. हा देश सागाईंग फॉल्टवर वसलेला आहे, जो इंडिया प्लेट आणि सुंडा प्लेटला वेगळे करणारा एक प्रमुख उत्तर-दक्षिण फॉल्ट आहे.

ब्रिटिश जिओलॉजिकल सर्व्हेचे भूकंपशास्त्रज्ञ ब्रायन बाप्टी म्हणाले की, भूकंपामुळे अशा भागात तीव्र भूकंप झाला जिथे बहुतेक लोकसंख्या लाकडापासून आणि अप्रबलित विटांनी बांधलेल्या इमारतींमध्ये राहते.

रॉयटर्स, एजन्स फ्रान्स-प्रेस, असोसिएटेड प्रेस यांचे अतिरिक्त रिपोर्टिंग