BODHIPATH Film Festival चांगला सिनेमा मास एज्युकेशनसाठी एक चॅनेल: वेन गेशे दोरजी दामदुल

आंतरराष्ट्रीय बौद्ध महासंघाने दोन दिवसीय बोधीपथ चित्रपट महोत्सवाचे आयोजन केले होते.

बुद्धाने 2,500 वर्षांपूर्वी तयार केलेल्या कला आणि चित्रांची सिनेमाच्या माध्यमाशी तुलना करताना, तिबेट हाऊसचे संचालक वेन गेशे दोरजी दामदुल यांनी बोधीपथ चित्रपट महोत्सवाच्या उद्घाटन समारंभात सांगितले की दृश्य कला ही नेहमीच जनसामान्यांना शिक्षण आणि माहितीचे माध्यम होते.

नवी दिल्ली येथे आंतरराष्ट्रीय बौद्ध महासंघाने आयोजित केलेल्या दोन दिवसीय महोत्सवाच्या उद्घाटनप्रसंगी बोलताना आदरणीय, विशेष अतिथी यांनी स्पष्ट केले की सिनेमा हे लोकांवर प्रभाव टाकण्याचे अत्यंत शक्तिशाली साधन आहे. “तथापि, सिनेमा लोकांच्या विचारसरणीचेही चित्रण करतो. समाजातील सध्याच्या विचारसरणीनुसार चित्रपट बनवले जातील”, असेही ते म्हणाले.

वेन गेशे दामदुल यांनी बुद्धाच्या काळात उल्लेख केलेल्या, शाक्यमुनींनी चित्रे तयार केली होती जी त्यांच्या शिकवणी दर्शवतात आणि लोकांना शिक्षित करतात. संदेश आत्मसात करण्यात माणसातील पाच ज्ञानेंद्रियांची महत्त्वाची भूमिका असते. ते पुढे म्हणाले की जर व्हिज्युअल्स ‘निम्न पातळीचे’ असतील तर समाज ते आत्मसात करेल आणि म्हणूनच, आजकाल सायबर-गुन्ह्यांसह बरेच गुन्हे प्रचलित असल्याचे आपण पाहतो. त्याचप्रमाणे, संघर्ष, युद्धे, हवामान आपत्ती आणि अविश्वास हा आजचा क्रम असेल, असे त्यांनी नमूद केले.

प्रोफेसर रॉबर्ट एएफ थर्मन, एक अमेरिकन बौद्ध लेखक आणि शैक्षणिक जे पद्मश्री आहेत आणि त्यांनी तिबेटी बौद्ध धर्मावरील अनेक पुस्तके लिहिली आहेत, संपादित केली आहेत आणि अनुवादित केले आहेत, दिल्लीच्या एका संक्षिप्त भेटीवर, महोत्सवात बोलण्यासाठी वेळ काढला. त्यांनी मंजुश्रीवरील त्यांच्या नवीनतम पुस्तकातील अंतर्दृष्टी सामायिक केली, जे काम चालू आहे. महायान बौद्ध धर्मात, मंजुश्री ही एक बोधिसत्व आहे जी महान ज्ञान आणि ज्ञानाचे प्रतिनिधित्व करते, असे प्राध्यापकांनी नमूद केले. त्यांनी काही रंजक किस्से आणि काही वैयक्तिक अनुभवांनी प्रेक्षकांना मंत्रमुग्ध केले.

हॉलिवूडमधील जगप्रसिद्ध चित्रपट व्यक्तिमत्त्व आणि बौद्ध धर्माचे पालन करणारे रिचर्ड गेरे, जे नुकतेच दिल्लीतून जात होते, त्यांनी महोत्सवासाठी संदेश रेकॉर्ड केला. बौद्ध चित्रपट महोत्सव हा बुद्धाच्या शिकवणीचा प्रसार करण्याचा सर्वोत्तम मार्ग असल्याचे मत त्यांनी व्यक्त केले. ते म्हणाले की या महोत्सवाने “एक रोमांचक क्षण दिला. बौद्ध धर्माचा मार्ग अवलंबण्याची ही एक उत्तम संधी आहे.” त्यांनी सणाच्या शुभेच्छा दिल्या.

सन्माननीय अतिथी, श्री चित्तरंजन त्रिपाठी, संचालक, नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामा यांनी माहिती दिली की भारतात नाट्यशास्त्राची परंपरा 3,000 वर्षांपूर्वीची आहे. बौद्ध धर्माचा नाट्यशास्त्र आणि कथा सांगण्याच्या स्वरूपाशी खोल संबंध होता.

रंगभूमीच्या विविध घटकांची उदाहरणे देत श्री. त्रिपाठी यांनी स्पष्ट केले की संपूर्ण जग हे एक रंगमंच आहे, वेशभूषा आणि मूड्ससह भूमिका-खेळणे चालू आहे; एका प्रचंड मोंटेजच्या पार्श्वभूमीसह. “थिएटर देखील त्यांच्या पद्धतीने कथा सांगतात, प्रेक्षकांसमोर, फरक हा आहे की सिनेमात ती पडद्यावर दाखवली जाते,” त्यांनी स्पष्ट केले. जागतिक मंचावर खूप भांडण होत असताना, बौद्ध विचार आपल्याला एका चांगल्या जगाकडे नेऊ शकतात, असेही ते म्हणाले.

आपल्या विशेष भाषणात, प्रख्यात पार्श्वगायक श्री मोहित चौहान यांनी आपल्या वैयक्तिक जीवनात करुणा आणि अहिंसेचे पालन कसे केले हे स्पष्ट केले. हिमाचल प्रदेशातील असून, बौद्ध धर्माचा त्यांच्या जीवनात विशेष प्रभाव होता, असे ते म्हणाले. तो भटक्या प्राण्यांसाठी एक घर चालवतो आणि त्यापैकी 400 हून अधिक त्याच्या देखरेखीखाली आहेत. मंगोलियाचे सांस्कृतिक राजदूत म्हणून त्यांनी भारत आणि मंगोलिया यांच्यातील सखोल सांस्कृतिक आणि अध्यात्मिक संबंध सक्षम करण्यासाठी त्यांचे योगदान समोर आणले.

श्रीलंकन ​​चित्रपटात मुख्य भूमिका साकारणारे प्रख्यात टीव्ही अभिनेता श्री गगन मलिक, श्री सिद्धार्थ गौतम यांनी या महाकाव्याच्या शूटिंगमधील वैयक्तिक अनुभवांनी प्रेक्षकांना मंत्रमुग्ध केले. तो प्रभू राम आणि भगवान शिव या भूमिकेसाठी देखील प्रसिद्ध आहे आणि श्रीलंका, थायलंड आणि व्हिएतनामसह अनेक बौद्ध राष्ट्रांमध्ये त्याचे चाहते आहेत.

लाइफ ऑफ पाय आणि द रिलक्टंट फंडामेंटलिस्ट या चित्रपटांसाठी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय कीर्तीचे आणखी एक प्रसिद्ध स्टार, श्री आदिल हुसेन यांनी सिनेमाबद्दल उत्कटतेने सांगितले आणि त्यात केवळ प्रेक्षकांच्या विचारांना आकार देण्याचे सामर्थ्यच नाही, तर एक अभिनेता म्हणून त्याने साकारलेल्या भूमिकांचा त्याच्या स्वतःच्या जीवनावरही परिणाम झाला आणि जगाविषयीचा त्याचा दृष्टिकोन बदलला.

तत्पूर्वी, आपल्या स्वागतपर भाषणात, IBC चे सरचिटणीस शार्तसे खेन्सूर जंगचूप चोडेन रिनपोचे यांनी या महोत्सवाला आमंत्रण देऊन आशीर्वाद देताना, माहिती, विचारधारा आणि क्षितिजे विस्तृत करण्यासाठी चित्रपट हे एक शक्तिशाली माध्यम असल्याचे प्रतिबिंबित केले.

आयबीसीचे महासंचालक अभिजित हलदर यांनी महोत्सवाची संकल्पना आणि प्रदर्शित होणाऱ्या चित्रपटांची श्रेणी स्पष्ट केली. यामध्ये तरुण पिढीसाठी अभिजात चित्रपटांचा संग्रह आणि भारतातील आधुनिक दिग्दर्शकांच्या काही चित्रपटांचा समावेश होता. द कपची काही नावे सांगायची तर, गेशे मा जन्मला, कुंग फू नन्स, करुणेचा मार्ग, गुरु पद्मसंभव. त्यांनी नमूद केले की परमपूज्य दलाई लामा यांच्यावरील पौराणिक चित्रपट, ‘अंतराळ अवशेष होईपर्यंत’ देखील प्रदर्शित करण्यात आला कारण यावर्षी परम पावनांच्या ऐतिहासिक वाढदिवसाचे स्मरण होते.

10-11 मार्च 2025 रोजी इंटरनॅशनल बुद्धिस्ट कॉन्फेडरेशनच्या ‘द बोधिपथ फिल्म फेस्टिव्हल’च्या पहिल्या आवृत्तीमध्ये विविध पार्श्वभूमीतील व्यक्तिमत्त्वांचा समावेश असलेल्या चार पॅनल चर्चांचा समावेश होता- शिक्षणतज्ञांपासून ते चित्रपट निर्माते आणि दिग्दर्शक ते सोशल मीडिया प्रभावक आणि अभिनेते. ही चर्चा चित्रपट निर्मितीच्या विविध पैलूंभोवती फिरत होती, ज्यात बौद्ध चित्रपटांच्या निर्मितीमध्ये भेडसावणाऱ्या आव्हानांचा समावेश होता.

विविध बौद्ध संस्थांमधील भिक्षु आणि नन्स तसेच इंडियन इन्स्टिटय़ूट ऑफ मास कम्युनिकेशन्स आणि गौतम बुद्ध युनिव्हर्सिटीच्या विद्यार्थ्यांसह तरुण आणि वृद्धांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद या महोत्सवाला मिळाला.